Κακοήθεια Ορθού

 

Όταν τεθεί η διάγνωση της κακοήθειας το βασικότερο απ’ όλα είναι να κατανοήσουμε βαθιά ότι μια καλά οργανωμένη Χειρουργική & Ογκολογική Ομάδα Πεπτικού μπορεί το έτος 2020 να πετύχει τον επιθυμητό στόχο για τον απόλυτο έλεγχο και την υποστροφή της νόσου, χάρη στη γνώση αλλά και στα θεραπευτικά μέσα που διαθέτει πλέον στα χέρια της. Στη σημερινή της μορφή, η δική μας ομάδα περιλαμβάνει γενικό χειρουργό εκπαιδευμένο στην ελάχιστα επεμβατική χειρουργική, χειρουργό-ογκολόγο με εξιδίκευση στο πεπτικό, χειρουργό ήπατος, επεμβατικό ακτινολόγο, αναισθησιολόγο, ογκολόγο και ακτινοθεραπευτή ογκολόγο, κλινικό ψυχολόγο, φυσικοθεραπευτή και έμπειρο νοσηλευτικό προσωπικό ογκολογικής φροντίδας. Τα νέα χειρουργικά εργαλεία και οι μορφές ενέργειας, τα πλέον εξελιγμένα ρομποτικά συστήματα, τα συστήματα διεγχειρητικής πλοήγησης (navigation) και διεγχειρητικής αξιολόγησης της αιμάτωσης του εντέρου (ICG), νέα χημειοθεραπευτικά φάρμακα, στοχευμένες θεραπείες, και ανοσοθεραπεία είναι στην ευχέρεια της ομάδας για ένα σωστό θεραπευτικό σχεδιασμό βήμα-βήμα.

Αυτό είναι το μόνο μήνυμα που θέλουμε να κρατήσει ο/η ασθενής από το παρόν κείμενο. Η αντιμετώπιση της νόσου δεν πρέπει να στοιχειώσει τον/την ασθενή. Είναι μια ακόμα μάχη, απ’ αυτές που έχει ήδη δώσει και  δίνει καθημερινά στη ζωή, μια μάχη όπως είναι η ίδια η ζωή. Και στη σκέψη του/της θα πρέπει να υπάρχει μόνο ο επόμενος κοντινός σταθμός που υποδεικνύει η θεραπευτική ομάδα  και όχι να πλάθει σενάρια με όσα ακούει από τους γύρω του/της ή διαβάζει σκόρπια στο διαδίκτυο.  Με εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του ιατρού και σε συνεχή επικοινωνία με την ομάδα πολλαπλών ειδικοτήτων, θα αλλάξει σιγά-σιγά τις καθημερινές συνήθειες για να προσαρμοστεί ομαλά στη νέα κατάσταση με θάρρος και αισιοδοξία.

 

Ποια τα βασικά σημεία στη διάγνωση και αντιμετώπιση της κακοήθειας του ορθού;

 

• H κακοήθεια του ορθού είναι μια ασθένεια στην οποία σχηματίζονται κακοήθη (καρκινικά) κύτταρα στους ιστούς του τελικού τμήματος του παχέος εντέρου.
• Το ιστορικό υγείας σχετίζεται με τον κίνδυνο ανάπτυξης κακοήθειας του ορθού.
• Τα συμπτώματα κακοήθειας του ορθού περιλαμβάνουν αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου ή αίμα στα κόπρανα.
• Ενδοσκοπικές ή/και απεικονιστικές εξετάσεις οδηγούν συνήθως στην οριστική διάγνωση.
• Ορισμένοι παράγοντες επηρεάζουν την πρόγνωση (πιθανότητα υποτροπής) και τις επιλογές θεραπείας.

 

Που ακριβώς εντοπίζεται το πρόβλημα ;

Το ορθό αποτελεί το τελικό τμήμα του πεπτικού σωλήνα. Το λεπτό έντερο απορροφά θρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, μέταλλα, υδατάνθρακες, λίπη, πρωτεΐνες και νερό) από τα τρόφιμα, ενώ το παχύ έντερο σχηματίζει και αφυδατώνει τα κόπρανα, και βοηθά στη διέλευση και αποβολή τους από το σώμα. Το παχύ έντερο έχει μήκος περίπου 1,5 μέτρο. Μαζί, το ορθό και o πρωκτός αποτελούν το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου και έχουν μήκος 15-20cm.

 

Ποιοι οι παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης κακοήθειας του παχέος εντέρου και του ορθού;

• οικογενειακό ιστορικό κακοήθειας του παχέος εντέρου ή του ορθού σε συγγενή πρώτου βαθμού (γονέας, αδελφός ή παιδί).
• προσωπικό ιστορικό κακοήθειας του παχέος εντέρου, του ορθού ή των ωοθηκών.
• ιστορικό αδενωμάτων υψηλού κινδύνου (πολύποδες μεγέθους 1 εκατοστού ή μεγαλύτερου μεγέθους ή που παρουσιάζουν δυσπλαστικά κύτταρα).
• κληρονομικές – γονιδιακές μεταλλάξεις που αυξάνουν την πιθανότητα, όπως της οικογενειακής αδενωματώδους πολυποδιάσεως (FAP) ή του συνδρόμου Lynch (κληρονομική μορφή κακοήθειας του παχέος εντέρου).
• ιστορικό χρόνιας ελκώδους κολίτιδας ή νόσου Crohn για 8 χρόνια ή περισσότερο.
• υπερκατανάλωση αλκοόλ
• βαρύ κάπνισμα
• νοσογόνος παχυσαρκία

 

Η μεγαλύτερη ηλικία είναι ένας κύριος παράγοντας κινδύνου για τις περισσότερες κακοήθειες.

 

 

Ποια τα συμπτώματα της κακοήθειας του ορθού ;

 

Τα συμπτώματα κακοήθειας του ορθού περιλαμβάνουν αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου ή αίμα στα κόπρανα.

 

Επικοινωνήστε άμεσα με τον χειρουργό σας Δρ. Χειρίδη, εάν παρουσιάζετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• αίμα στα κόπρανα
• αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου
• ασυνήθιστη, επίμονη διάρροια
• ασυνήθιστη, επίμονη δυσκοιλιότητα
• αίσθημα ατελούς κένωσης (οι ασθενείς περιγράφουν ότι «το έντερο δεν αδειάζει εντελώς»)
• αλλαγή σχήματος των κοπράνων
• δυσφορία (συχνοί πόνοι αερίων, φούσκωμα, πληρότητα ή κοιλιακές κράμπες).
• αλλαγές στην όρεξη
• ασυνήθιστη απώλεια βάρους
• αίσθημα συνεχούς κόπωσης

 

Ποιες εξετάσεις απαιτούνται για την ανεύρεση της νόσου ;

 

Κατά τον κλινικοεργαστηριακή και απεικονιστική διερεύνηση, μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Φυσική εξέταση και ιστορικό υγείας - Δακτυλική εξέταση ορθού

• Κολονοσκόπηση

• Βιοψία - Δοκιμή αλυσιδωτής αντίδρασης αντίστροφης μεταγραφάσης -πολυμεράσης (RT-PCR) - Ανοσοϊστοχημεία

• Καρκινικοί Δείκτες : καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο (CEA)

 

Από ποιους παράγοντες εξαρτάται η πρόγνωση και οι επιλογές θεραπείας;

• η γενική υγεία του ασθενούς

• το στάδιο της κακοήθειας : διηθεί τον βλεννογόνο (εσωτερική επένδυση) του ορθού μόνο, ή  και τα λοιπά στρώματα του τοιχώματος του ορθού;  έχει εξαπλωθεί σε λεμφαδένες, κοντινά όργανα ή άλλα μέρη του σώματος;

• εάν με τις λιγότερο τραυματικές χειρουργικές τεχνικές (λαπαροσκοπική – ρομποτική) μπορεί να αφαιρεθεί όλη η νόσος (Ογκολογική Ριζικότητα)

• εάν η εντόπιση της νόσου είναι στο κατώτερο ορθό αλλάζουν οι  θεραπευτικοί χειρισμοί και προηγείται η προεγχειρητική χημειοακτινοθεραπεία

• εάν η μάζα αποφράσσει τον αυλό του εντέρου

• εάν έχει εξωτερικευτεί από το έντερο

• εάν πρόκειται για υποτροπή

 

Ποια τα στάδια της κακοήθειας του ορθού;

    Τα ακόλουθα στάδια χρησιμοποιούνται για την κακοήθεια του ορθού:

        Στάδιο 0 (Καρκίνωμα in Situ)

        Στάδιο Ι

        Στάδιο ΙΙ

        Στάδιο ΙΙΙ

        Στάδιο IV

Στη διαδικασία σταδιοποίησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Ακτινογραφία θώρακος
• Κολονοσκόπηση
• Αξονική τομογραφία (CT)
• Μαγνητική τομογραφία (MRI)  
• Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (MRI)
• Ενδοσκοπικός υπέρηχος (EUS)

Η νόσος ενδέχεται να μεταφερθεί σε άλλα όργανα μέσω διήθησης γειτονικών ιστών, μέσω του λεμφικού συστήματος, ή μέσω της αιματικής κυκλοφορίας. Η μεταστατική νόσος είναι ο ίδιος τύπος κακοήθειας με την αρχική. Για παράδειγμα, εάν η κακοήθεια του ορθού εξαπλωθεί στον πνεύμονα, τα κακοήθη κύτταρα στον πνεύμονα είναι στην πραγματικότητα κακοήθη κύτταρα του ορθού. Η ασθένεια είναι μεταστατική κακοήθεια του ορθού, όχι κακοήθεια του πνεύμονα.

H κακοήθεια του ορθού μπορεί να υποτροπιάσει (να επανεμφανιστεί) μετά τη θεραπεία του. Η κακοήθεια μπορεί να επανέλθει στο ορθό ή σε άλλα μέρη του σώματος, όπως το παχύ έντερο, τη λεκάνη, το ήπαρ ή τους πνεύμονες.

 

Ποιοι οι τύποι θεραπείας για ασθενείς με κακοήθεια του ορθού;

Γενικά, χρησιμοποιούνται οι παρακάτω θεραπευτικές μέθοδοι:

• Ενδοσκοπική
• Χειρουργική
• Ακτινοθεραπεία
• Χημειοθεραπεία
• Στοχευμένη θεραπεία
• Ανοσοθεραπεία
• Στενή παρακολούθηση

Ενδοσκοπική

• Πολυπεκτομή: Εάν η κακοήθεια βρίσκεται σε πολύποδα (ένα μικρό κομμάτι διογκωμένου ιστού), ο πολύποδας αφαιρείται συχνά κατά τη διάρκεια μιας κολονοσκόπησης.

Χειρουργική

• Η χειρουργική επέμβαση κατέχει κεντρικό ρόλο σε όλα τα στάδια του κακοήθειας του ορθού. Η κακοήθεια αφαιρείται χρησιμοποιώντας έναν από τους ακόλουθους τύπους χειρουργικής επέμβασης:

Διαπρωκτική εκτομή: Εάν η κακοήθεια βρίσκεται στην εσωτερική επιφάνεια του ορθού και δεν έχει εξαπλωθεί στο τοίχωμα του ορθού, αφαιρείται η κακοήθεια και μια μικρή ποσότητα περιβάλλοντος υγιούς ιστού με ορθοσκόπηση ή με εξελιγμένα εργαλεία διαπρωκτικής χειρουργικής (TEM).

Εκτομή με χρήση ραδιοσυχνοτήτων: Σε ελάχιστες επιλεγμένες περιπτώσεις τοπικής νόσου περιγράφεται η χρήση ειδικού καθετήρα με μικροσκοπικά ηλεκτρόδια ραδιοσυχνοτήτων που καυτηριάζουν τα κακοήθη κύτταρα. Δεν χρησιμοποιείται από την ομάδα μας.

Κρυοχειρουργική: Μια θεραπεία που χρησιμοποιεί ένα όργανο για να παγώσει και να καταστρέψει τον ανώμαλο ιστό. Αυτός ο τύπος θεραπείας ονομάζεται επίσης κρυοθεραπεία. Δεν χρησιμοποιείται από την ομάδα μας.

Χαμηλή Πρόσθια Κολεκτομή: Εάν η κακοήθεια έχει εξαπλωθεί στο τοίχωμα του ορθού, αφαιρείται το τμήμα του ορθού με κακοήθεια και ο πέριξ κυταρρολιπωδης ιστος που περιλαμβάνει τους λεμφαδένες  που πρέπει να αφαιρεθούν και να αποσταλλούν για ιστολογική εξέταση. Εάν το επιτρέπουν οι συνθήκες της νόσου, σε επιλεγμένους ασθενείς η επέμβαση αυτή πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά, με σημαντικά περιεγχειρητικά οφέλη και χωρίς διαφορά στην ογκολογική ριζικότητα απο τις παραδοσιακές, ανοικτές τεχνικές.

Πυελική Εξεντέρωση με ή χωρίς HIPEC: Εάν η κακοήθεια έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα κοντά στο ορθό, αφαιρείται εκτός από το παχύ έντερο και το ορθό, και η ουροδόχος κύστη. Στις γυναίκες, ο τράχηλος, ο κόλπος, οι ωοθήκες και οι κοντινοί λεμφαδένες μπορούν να συναφαιρεθούν. Στους άνδρες, ο προστάτης μπορεί να συναφαιρεθεί. Τα χειρουργεία αυτά σχετίζονται συνήθως με δημιουργία κολοστομίας και/ή ουρητηροστομίας. Οι επεμβάσεις αυτές μπορούν να συνδυαστούν με χρήση διεγχειρητικής υπερθερμικής έγχυσης χημειοθεραπευτικών φαρμάκων (HIPEC).

 

Πώς αποκαθίσταται η συνέχεια του εντέρου μετά τη χειρουργική αφαίρεση ;

Μετά την αφαίρεση της κακοήθειας, ο χειρουργός θα χρειαστεί να κάνει μια εντερική αναστόμωση (να ράψει τα υγιή μέρη του παχέος εντέρου αποκαθιστώντας τη συνέχεια του εντερικού αυλού).

    ή

αν κριθεί απαραίτητο, να κάνει μια κολοστομία από το παχύ έντερο προς το κοιλιακό τοίχωμα. Μερικές φορές η κολοστομία είναι προσωρινή, μόνο μέχρι να επουλωθεί το παχύ έντερο και στη συνέχεια μπορεί να αντιστραφεί (σύγκλειση κολοστομίας).

 

 

Πότε χορηγείται χημειοθεραπεία ή/και ακτινοθεραπεία;

Η ακτινοθεραπεία ή/και η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί πριν από τη χειρουργική επέμβαση για να συρρικνωθεί ο όγκος, και να διευκολυνθεί η αφαίρεση της κακοήθειας. Η θεραπεία που χορηγείται πριν από τη χειρουργική επέμβαση ονομάζεται νεοεπικουρική.

Μετά τη χειρουργική αφαίρεση του όγκου, οι περισσότεροι ασθενείς θα χρειαστεί να λάβουν μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία ή / και χημειοθεραπεία για να εξαλειφθούν τυχόν κακοήθη κύτταρα που έχουν απομείνει. Η θεραπεία που χορηγείται μετά τη χειρουργική επέμβαση, για να μειωθεί ο κίνδυνος να επανέλθει η κακοήθεια, ονομάζεται επικουρική θεραπεία.

 

Ακτινοθεραπεία : Η ακτινοθεραπεία είναι μια θεραπεία κακοήθειας που χρησιμοποιεί ακτίνες Χ υψηλής ενέργειας ή άλλους τύπους ακτινοβολίας για να σκοτώσει τα κακοήθη κύτταρα ή να τα αποτρέψει να αναπτυχθούν. Υπάρχουν δύο τύποι ακτινοθεραπείας:

• Η εξωτερική ακτινοθεραπεία χρησιμοποιεί μηχάνημα έξω από το σώμα για να στείλει ακτινοβολία προς την κακοήθεια.
• Η εσωτερική (βραχυθεραπεία) χρησιμοποιεί μια ραδιενεργή ουσία σφραγισμένη σε βελόνες, σπόρους, καλώδια ή καθετήρες που τοποθετούνται απευθείας μέσα ή κοντά στην κακοήθεια.

Ο τρόπος χορήγησης της ακτινοθεραπείας εξαρτάται από τον τύπο και το στάδιο της κακοήθειας που αντιμετωπίζεται. Η εξωτερική ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του κακοήθειας του ορθού.

Η προεγχειρητική ακτινοθεραπεία μικρής διάρκειας χρησιμοποιείται σε ορισμένους τύπους κακοήθειας του ορθού. Αυτή η θεραπεία χρησιμοποιεί λιγότερες και χαμηλότερες δόσεις ακτινοβολίας από την τυπική θεραπεία, ακολουθούμενη από χειρουργική επέμβαση αρκετές ημέρες μετά την τελευταία δόση.

 

Χημειοθεραπεία

Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιεί φάρμακα για να σταματήσει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων, είτε σκοτώνοντας τα κύτταρα είτε σταματώντας την κυτταρική διαίρεση. Όταν η χημειοθεραπεία λαμβάνεται από το στόμα ή εγχέεται σε φλέβα ή μυ, τα φάρμακα εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και μπορούν να φτάσουν σε κακοήθη κύτταρα σε όλο το σώμα (συστηματική χημειοθεραπεία). Όταν η χημειοθεραπεία τοποθετείται απευθείας σε ένα όργανο ή μια κοιλότητα του σώματος όπως η κοιλιά, τα φάρμακα επηρεάζουν κυρίως τα κακοήθη κύτταρα σε αυτές τις περιοχές (περιφερειακή χημειοθεραπεία).

Η χημειοθεραπεία ηπατικής αρτηρίας είναι ένας τύπος τοπικής χημειοθεραπείας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της κακοήθειας που έχει εξαπλωθεί στο ήπαρ. Αυτό γίνεται με τον αποκλεισμό της ηπατικής αρτηρίας (της κύριας αρτηρίας που παρέχει αίμα στο ήπαρ) και την έγχυση αντικαρκινικών φαρμάκων μεταξύ της αποκλεισμένης αγγείωσης και του ήπατος. Οι αρτηρίες του ήπατος στη συνέχεια μεταφέρουν τα φάρμακα στο ήπαρ. Μόνο μια μικρή ποσότητα του φαρμάκου φτάνει σε άλλα μέρη του σώματος. Η απόφραξη μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη, ανάλογα με τη μέθοδο αποκλεισμού της αρτηρίας. Το ήπαρ συνεχίζει να λαμβάνει to 75% της αιμάτωσής του από την πυλαία φλέβα, η οποία μεταφέρει όλο το αίμα που προέρχεται από το στομάχι και το έντερο.

Ο τρόπος χορήγησης της χημειοθεραπείας εξαρτάται από τον τύπο και το στάδιο της κακοήθειας που αντιμετωπίζεται.

 

Ποιες εξετάσεις πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια της θεραπείας;

 

• Τακτική επίσκεψη στον Ογκολόγο της Ομάδας. Φυσική εξέταση - Δακτυλική εξέταση ορθού.
• Αξονική τομογραφία
• Μαγνητική Τομογραφία
• Ενδοσκόπηση
• Επί ενδείξεων επανάληψη σιγμοειδοσκόπησης
• Καρκινικοί Δείκτες - Καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο (CEA)

 

Ποιες οι νεώτερες μορφές θεραπείας και πως ακριβώς δρουν;

Στοχευμένη θεραπεία

Η στοχευμένη θεραπεία είναι ένας τύπος θεραπείας που χρησιμοποιεί φάρμακα ή άλλες ουσίες για τον εντοπισμό και την καταστροφή συγκεκριμένων καρκινικών κυττάρων. Οι στοχευμένες θεραπείες συνήθως προκαλούν λιγότερη βλάβη στα φυσιολογικά κύτταρα από ό,τι η κλασσική χημειοθεραπεία ή η ακτινοθεραπεία.

Οι τύποι στοχευμένων θεραπειών που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της κακοήθειας του ορθούπεριλαμβάνουν τα εξής:

Μονοκλωνικά αντισώματα : Τα μονοκλωνικά αντισώματα είναι πρωτεΐνες του ανοσοποιητικού συστήματος που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία πολλών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων των κακοηθειών. Ως θεραπεία για την κακοήθεια, αυτά τα αντισώματα μπορούν να συνδεθούν με έναν συγκεκριμένο στόχο για τα κακοήθη κύτταρα ή άλλα κύτταρα που βοηθούν τα κακοήθη κύτταρα να αναπτυχθούν. Τα αντισώματα είναι σε θέση στη συνέχεια να σκοτώσουν τα κακοήθη κύτταρα, να εμποδίσουν την ανάπτυξή τους ή να τα εμποδίσουν να εξαπλωθούν. Τα μονοκλωνικά αντισώματα χορηγούνται με έγχυση. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνα τους ή να μεταφέρουν φάρμακα, τοξίνες ή ραδιενεργό υλικό απευθείας στα κακοήθη κύτταρα.

Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι μονοκλωνικής θεραπείας αντισωμάτων:

Θεραπεία αναστολέα του αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα (VEGF): Η VEGF είναι μια ουσία που προκαλεί τη δημιουργία νέων αιμοφόρων αγγείων (αγγειογένεση) και βοηθά την κακοήθεια να αναπτυχθεί. Οι αναστολείς VEGF αναστέλλουν το VEGF και εμποδίζουν τη δημιουργία νέων αιμοφόρων αγγείων. Αυτό μπορεί να σκοτώσει τα κακοήθη κύτταρα επειδή χρειάζονται νέα αιμοφόρα αγγεία για να αναπτυχθούν. Το Bevacizumab και το Ramucirumab είναι αναστολείς VEGF και αναστολείς αγγειογένεσης.

Θεραπεία αναστολέων του υποδοχέα του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα (EGFR): Τα EGFRs είναι πρωτεΐνες που βρίσκονται στην επιφάνεια ορισμένων κυττάρων, συμπεριλαμβανομένων των καρκινικών κυττάρων. Ο επιδερμικός αυξητικός παράγοντας προσκολλάται στην EGFR στην επιφάνεια του κυττάρου και προκαλεί την ανάπτυξη και διαίρεση των κυττάρων. Οι αναστολείς του EGFR αναστέλλουν τον υποδοχέα και εμποδίζουν τον επιδερμικό αυξητικό παράγοντα να προσκολληθεί στο καρκινικό κύτταρο. Αυτό εμποδίζει το καρκινικό κύτταρο να αναπτυχθεί και να διαιρεθεί. Το Cetuximab και το Panitumumab είναι αναστολείς του EGFR.

Αναστολείς αγγειογένεσης: Σταματούν την ανάπτυξη νέων αιμοφόρων αγγείων που χρειάζονται οι κακοήθεις όγκοι για να αναπτυχθούν.

        Το Ziv-aflibercept εμποδίζει ένα ένζυμο που απαιτείται για την ανάπτυξη νέων αιμοφόρων αγγείων σε όγκους.

        Το Regorafenib χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της κακοήθειας του παχέος εντέρου που έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος και δεν έχει βελτιωθεί με άλλες θεραπείες. Εμποδίζει τη δράση ορισμένων πρωτεϊνών, συμπεριλαμβανομένου του αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα. Αυτό μπορεί να αναστείλει την ανάπτυξη των  κακοήθων κυττάρων οδηγώντας στην καταστροφή τους. Μπορεί επίσης να αποτρέψει την ανάπτυξη νέων αιμοφόρων αγγείων που χρειάζονται οι όγκοι αυτοί για να αναπτυχθούν.

    Θεραπεία αναστολέα κινάσης πρωτεΐνης: Αυτή η θεραπεία εμποδίζει μια πρωτεΐνη που απαιτείται για να διαιρεθούν τα κακοήθη κύτταρα. Οι αναστολείς κινάσης πρωτεϊνών περιλαμβάνουν τους αναστολείς BRAF που εμποδίζουν τη δραστηριότητα των πρωτεϊνών που κατασκευάζονται από μεταλλαγμένα γονίδια BRAF. Το Encorafenib είναι αναστολέας του BRAF.

 

Ανοσοθεραπεία 

Η ανοσοθεραπεία είναι μια θεραπεία που χρησιμοποιεί τους μηχανισμούς του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς για την καταπολέμηση της κακοήθειας. 

Θεραπεία με αναστολείς σημείων ελέγχου του ανοσοποιητικού συστήματος: Οι αναστολείς του ανοσοποιητικού σημείου ελέγχου αναστέλλουν τις πρωτεΐνες που ονομάζονται σημεία ελέγχου και κατασκευάζονται από ορισμένους τύπους κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως τα Τ κύτταρα και ορισμένα καρκινικά κύτταρα. Αυτά τα σημεία ελέγχου «συγκρατούν» τις ανοσολογικές αντιδράσεις ως προς την ισχύ τους, και μερικές φορές μπορούν να εμποδίσουν τα Τ κύτταρα από τη θανάτωση των καρκινικών κυττάρων. Όταν αυτά τα σημεία ελέγχου είναι μπλοκαρισμένα, τα Τ κύτταρα μπορούν να επιτεθούν στα κακοήθη κύτταρα πολύ πιο αποτελεστματικά. Χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ορισμένων ασθενών με μεταστατική κακοήθεια του παχέος εντέρου.

Υπάρχουν δύο τύποι θεραπείας αναστολέα σημείων ελέγχου του ανοσοποιητικού:

• Θεραπεία αναστολέων CTLA-4: Το CTLA-4 είναι μια πρωτεΐνη στην επιφάνεια των Τ κυττάρων που βοηθά στη διατήρηση των ανοσολογικών αποκρίσεων του σώματος υπό έλεγχο. Όταν το CTLA-4 προσκολλάται σε μια άλλη πρωτεΐνη που ονομάζεται Β7 σε ένα καρκινικό κύτταρο, αποτρέπει το Τ κύτταρο να καταστρέψει το καρκινικό κύτταρο. Οι αναστολείς του CTLA-4 συνδέονται με το CTLA-4 και επιτρέπουν στα Τ κύτταρα να σκοτώνουν τα κακοήθη κύτταρα. Το Ipilimumab είναι ένας τύπος αναστολέα CTLA- 4.
• Θεραπεία αναστολέων PD-1 και PD-L1: Το PD-1 είναι μια πρωτεΐνη στην επιφάνεια των Τ κυττάρων που βοηθά στη διατήρηση των ανοσολογικών αποκρίσεων του σώματος υπό έλεγχο. PD-L1 είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται σε ορισμένους τύπους καρκινικών κυττάρων. Όταν το PD-1 συνδέεται με το PD-L1, σταματά το Τ κύτταρο από το να σκοτώσει το καρκινικό κύτταρο. Οι αναστολείς PD-1 και PD-L1 εμποδίζουν τις πρωτεΐνες PD-1 και PD-L1 να προσκολλώνται μεταξύ τους. Αυτό επιτρέπει στα Τ κύτταρα να σκοτώσουν τα κακοήθη κύτταρα. Το Pembrolizumab και το nivolumab είναι τύποι αναστολέων PD- 1.

Ποιες εξετάσεις πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια της μετεγχειρητικής θεραπείας;

Μερικές από τις εξετάσεις που έγιναν για τη διάγνωση της κακοήθειας ή για να διαπιστωθεί το στάδιο της κακοήθειας μπορεί να επαναληφθούν. Ορισμένες εξετάσεις θα επαναληφθούν για να διαπιστωθεί πόσο καλά λειτουργεί η θεραπεία. Οι αποφάσεις σχετικά με τη συνέχιση, την αλλαγή ή τη διακοπή της θεραπείας μπορεί να βασίζονται στα αποτελέσματα αυτών των τεστ.

Ορισμένες από τις εξετάσεις θα συνεχίσουν να γίνονται από καιρό σε καιρό μετά τη λήξη της θεραπείας. Τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων μπορούν να δείξουν εάν η κατάστασή έχει αλλάξει ή εάν η κακοήθεια έχει υποτροπιάσει (επιστρέψει). Οι εξετάσεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αξονική τομογραφία θώρακος, άνω-κάτω κοιλίας
• Μαγνητική τομογραφία κάτω, ή άνω-κάτω κοιλίας
• PET CT

Μετά τη θεραπεία ο δείκτης καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου βοηθά στην αξιολόγηση της ανταπόκρισης.

 

Ποιες οι θεραπευτικές επιλογές αναλόγως το στάδιο ;

Η θεραπεία του σταδίου 0 μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής:

• Απλή ενδοσκοπική πολυπεκτομή.
• Διαπρωκτική τοπική εκτομή.
• Χειρουργική Εκτομή με ανοικτή, λαπαροσκοπική, ή ρομποτική Προσπέλαση (όταν δεν ενδείκνυται ή τοπική εκτομή).

 

Η θεραπεία της κακοήθειας του ορθού σταδίου Ι μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής:

• Τοπική εκτομή
• Χειρουργική Εκτομή με ανοικτή, λαπαροσκοπική ή ρομποτική επέμβαση
• Εκτομή και ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία μετά από τη χειρουργική επέμβαση.

 

Η θεραπεία της κακοήθειας του ορθού σταδίου ΙΙ και σταδίου ΙΙΙ μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής:

• Χειρουργική (Ανοικτή, Λαπαροσκοπική, Ρομποτική)
• Χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία, ακολουθούμενη από χειρουργική επέμβαση.
• Ακτινοθεραπεία μικρής διάρκειας ακολουθούμενη από χειρουργική επέμβαση και χημειοθεραπεία.
• Χειρουργική εκτομή ακολουθούμενη από χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία.
• Χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία και στενή παρακολούθηση από την ογκολογική ομάδα. Η επέμβαση μπορεί να γίνει μόνο εάν υπάρχουν ενδείξεις υποτροπής της νόσου.

 

Θεραπεία της κακοήθειας του ορθού σταδίου IV και των υποτροπών

• Χειρουργική επέμβαση με ή χωρίς χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.
• Συστηματική χημειοθεραπεία με ή χωρίς στοχευμένη θεραπεία (αναστολέας αγγειογένεσης).
• Συστηματική χημειοθεραπεία με ή χωρίς ανοσοθεραπεία (θεραπεία αναστολέα του ανοσοποιητικού σημείου ελέγχου).
• Χημειοθεραπεία για τον έλεγχο της ανάπτυξης του όγκου.
• Ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή συνδυασμός και των δύο.
• Τοποθέτηση στεντ
• Στοχευμένη θεραπεία με αναστολέα κινάσης πρωτεΐνης και μονοκλωνικό αντίσωμα σε ασθενείς με κάποια αλλαγή στο γονίδιο BRAF.
• Ανοσοθεραπεία.
  • Χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου (ηπατεκτομή). Η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί πριν από τη χειρουργική επέμβαση, για τη συρρίκνωση της νόσου.
  • Κρυοχειρουργική ή ραδιοσυχνότητες.
  • Χημειοθεραπεία.

 

Τι μπορεί να αλλάξει η λαπαροσκοπική και η ρομποτική τεχνική έναντι της κλασσικής – ανοικτής επέμβασης ;

Σε ορισμένες παθολογικές καταστάσεις του παχέος εντέρου, ο ιατρός σας θα συστήσει κολεκτομή, δηλαδή χειρουργική αφαίρεση τμήματος του παχέος εντέρου. Τέτοιες περιπτώσεις περιλαμβάνουν καλοήθεις περιπτώσεις όπως λχ υποτροπιάζοντα επεισόδια εκκολπωματίτιδας, ή ύποπτες μάζες του εντέρου. Στην περίπτωση της κακοήθειας η επέμβαση είναι ριζικότερη και συνοδεύεται πάντοτε από ενδελεχή λεμφαδενικό καθαρισμό. Ανάλογα με το τμήμα του εντέρου που αφαιρείται η κολεκτομή ονομάζεται δεξιά, αριστερή, σιγμοειδεκτομή, χαμηλή πρόσθια κολεκτομή ή κοιλιοπερινεϊκή κολεκτομή. Η αφαίρεση εντέρου πραγματοποιείται πλέον λαπαροσκοπικά, δηλαδή μέσω 4-5 μικρών οπών στο κοιλιακό τοίχωμα διαμέτρου 0,5-1 cm ενώ η κλασσική (ανοικτή) αφαίρεση παραμένει χρήσιμη σε περιπτώσεις που δεν είναι εφικτή η λαπαροσκοπική τεχνική.

Η Ρομποτική Αφαίρεση Όγκων του Εντέρου αποτελεί εξέλιξη της λαπαροσκοπικής, πραγματοποιείται με χρήση ρομποτικού συστήματος και προσφέρει καλύτερη απεικόνιση του εγχειρητικού πεδίου (τρισδιάστατη, στερεοσκοπική υψηλής ευκρίνειας) και μεγαλύτερη ευχέρεια διεγχειρητικών χειρισμών (αρθρωτά εργαλεία με επτά βαθμούς ελευθερίας). Νέες τεχνολογίες που έρχονται ως πρόσθετα της ρομποτικής, όπως η χρήση φθορίζουσας ουσίας ICG (firefly fluorescence) μπορούν να υποβοηθήσουν τις επεμβάσεις αυτές προσφέροντας περισσότερες πληροφορίες για την ανατομία και τη θέση των λεμφαδένων και την αιμάτωση των εντερικών τμημάτων που πρόκειται να επανενωθούν (intraoperative assessment of bowel vascularization). Οι μελέτες δείχνουν μικρότερη νοσηρότητα σε σχέση με την ανοικτή επέμβαση, μικρότερη πιθανότητα μακράς παραμονής στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και μικρότερα ποσοστά μετατροπής σε ανοικτή επέμβαση με τη χρήση της ρομποτικής τεχνικής, ενώ η δική μας εμπειρία που ξεκινά από το 2007, κατέδειξε ότι η ρομποτική τεχνολογία μπορεί να συμβάλλει ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία κολοστομίας (παρα φύση έδρα) σε περιπτώσεις όγκων του κατωτέρου ορθού, όπου το χειρουργείο πρέπει να πραγματοποιηθεί σε πολύ στενό χώρο, χαμηλά στην πύελο. 

Κατά τη Λαπαροσκοπική ή Ρομποτική Χαμηλή Πρόσθια Κολεκτομή, ο χειρουργός Σ.Κ.Χειρίδης αφού αποκτήσει πρόσβαση στην κοιλιά και διοχετεύσει αέριο (διοξείδιο του άνθρακα) για να δημιουργήσει τον απαραίτητο χώρο εργασίας (πνευμοπεριτόναιο), θα ελέγξει καταρχάς όλη την κοιλιά. Στη συνέχεια θα κόψει τυχόν συμφύσεις (αντιδραστικός ιστός στην κοιλιά) γύρω από την πάσχουσα περιοχή του εντέρου. Στις επεμβάσεις εντέρου και ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που υπάρχει υποψία κακοήθειας τα πλεόν σύγχρονα δεδομένα υπαγορεύουν έλεγχο των αγγείων του εντέρου νωρίς στην επέμβαση (medial-to-lateral approach) χωρίς να γίνουν χειρισμοί στην περιοχή της ύποπτης μάζας (no touch technique). Τα αγγεία αυτά παρασκευάζονται και κόβονται χαμηλά κοντά στην έκφυσή τους ώστε να συμπεριληφθούν όλοι οι λεμφαδένες της περιοχής (λεμφαδενικός καθαρισμός - ολική εκτομή μεσοκόλου). Στην περίπτωση του ορθού, έχει σημασία να πραγματοποιηθεί σωστά η ολική εκτομή μεσοορθού (TME - total mesorectal excision), δηλαδή του περιορθικού λίπους και του συνόλου των περιορθικών λεμφαδένων. Όταν το πάσχον τμήμα ελευθερωθεί τελείως, αφαιρείται από μικρή τομή στην κάτω κοιλία. Μετά τη σύγκλειση του κοιλιακού τοιχώματος, τα τραύματα ράβονται ενδοδερμικά και το δέρμα συμπλησιάζεται στην αρχική του θέση.

Τυχόν δευτεροπαθείς εντοπίσεις στο ήπαρ μπορούν να εκταμούν ή να καυτηριαστούν με χρήση μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας (RF/ραδιοσυχνότητες) κατά τη διάρκεια της επέμβασης σε συνεργασία με την ομάδα ήπατος της κλινικής μας.

Η διάρκεια νοσηλείας για τα χειρουργεία παχέος εντέρου είναι 4-5 ημέρες, ενώ σε σύνθετες περιπτώσεις κακοήθειας ορθού και μεταστάσεων το διάστημα αυτό παρατείνεται στις 7-9 ημέρες. Οι ασθενείς παρακολουθούνται στενά με μετεγχειρητικές επισκέψεις στην 7^η , 15^η και 21η μετεγχειρητική ημέρα και μετά κάθε μήνα για τους τρεις πρώτους μήνες. Κατόπιν, η παρακολούθηση συνεχίζεται σε συνεργασία με την Ογκολογική Ομάδα της κλινικής μας.

 

Θα το αντιμετωπίσουμε μαζί, με αισιοδοξία …

Η προσέγγιση του ασθενούς με κακοήθεια του ορθού απαιτεί οργανωμένη Χειρουργική & Ογκολογική Ομάδα πολλαπλών ειδικοτήτων που περιλαμβάνει γενικό χειρουργό εκπαιδευμένο στην ελάχιστα επεμβατική χειρουργική, χειρουργό-ογκολόγο με εξιδίκευση στο κατώτερο πεπτικό, χειρουργό ήπατος, επεμβατικό ακτινολόγο,  αναισθησιολόγο, ογκολόγο και ακτινοθεραπευτή ογκολόγο, κλινικό ψυχολόγο, φυσικοθεραπευτή και έμπειρο νοσηλευτικό προσωπικό ογκολογικής φροντίδας.

 

---------------------------------------------------------------

Kατά τη διάρκεια της ειδικότητάς του στο Γενικό Κρατικό Αθηνών, ο ιατρός απέκτησε μεγάλη εμπειρία σε όλο το εύρος της ανοιχτής χειρουργικής του λεπτού και παχέος εντέρου, γνώση απαραίτητη προτού προχωρήσει στις ελάχιστα τραυματικές τεχνικές.

Έπειτα ολοκλήρωσε με υποτροφία το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Ρομποτικής Χειρουργικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών για τον τίτλο "Master of Science" (MSc) και έλαβε τον τίτλο του Διδάκτωρα του Πανεπιστημίου Αθηνών (PhD) για την έρευνά του στη Μεταβολική Χειρουργική. 

Η πρώτη επίσημη εκπαίδευση του στη Ρομποτική Χειρουργική ήταν στις αρχές του 2007 στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Γκροσέτο της Ιταλίας, μιας μικρής πόλης έξω από τη Σιέννα, όπου τότε μεγαλουργούσε ο διεθνούς φήμης ρομποτικός χειρουργός ήπατος-παγκρέατος Pierro Giullanotti. Κοντά στον μεγάλο αυτό χειρουργό και στην ομάδα του (εκπαιδευτής του Δρ.Χειρίδη στο εργαστήριο ήταν ο διάσημος πλέον σήμερα Ινδός χειρουργός, Jay Deep Palep), ο Δρ.Χειρίδης εκπαιδεύθηκε στις βασικές αρχές setup του ρομποτικού συστήματος, χρήση της κονσόλας χειρισμού, αλλαγής εργαλείων και πραγματοποίησε χολοκυστεκτομή σε ζωικό πρότυπο. Επίσης είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει επεμβάσεις παγκρέατος από τη διάσημη ιταλική ομάδα που σήμερα εδρεύει στο πανεπιστήμιο του Illinois, USA.

Την πρώτη αυτή εκπαίδευση ακολούθησε μεγάλη σειρά μετεκπαιδεύσεων στην Προχωρημένη Λαπαροσκόπηση σε διεθνή κέντρα αναφοράς του εξωτερικού (Στρασβούργο- advanced laparoscopic surgery course (περιλάμβανε πρακτική εξάσκηση σε λαπαροσκοπική επέμβαση θολοπλαστικής Nissen και σπληνεκτομής), Γενεύη - single incision laparoscopic surgery course, Σαν Φρανσισκο - advanced course on minimally invasive upper and lower GI surgery, Βιέννη - advanced course on ventral and inguinal hernia surgery, Αμστερνταμ - MIS for benign and malignant pelvic disease, Φρανκφούρτη - masterclass on hiatal hernia and GERD - Σεμινάριο Εξειδίκευσης στη χειρουργική της διαφραγματοκήλης και της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης).

To 2009, o Δρ. Χειρίδης ταξίδεψε στο Χιούστον-Τέξας για να εκπαιδευθεί σε μία από τις πρώτες διεθνώς συναντήσεις Ρομποτικής Χειρουργικής Ογκολογίας, που πραγματοποιήθηκε μέσα στο γνωστό ογκολογικό κέντρο αναφοράς MD Anderson (P.A.R.O.S meeting 2009).

Την ίδια χρονιά παρουσίασε 6 πρωτοποριακές εργασίες Ρομποτικής Χειρουργικής  στο 19ο διεθνές ογκολογικό συνέδριο IASGO στο Πεκίνο, Κίνα (19th World Congress of the International Association of Surgeons, Gastroenterologists, and Oncologists (IASGO), Beijing, China). 

Tην ίδια χρονιά στο Σικάγο (ACS Clinical Congress), είχε την ευκαιρία να δοκιμάσει τη νέα διπλή κονσόλα εκπαίδευσης καθώς και το (πειραματικό τότε) Single Site Robotic Platform μετά από πρόσκληση της κατασκευάστριας εταιρείας. 

Τον Δεκέμβριο του 2009 εξελέγη Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής και παραμένει στη θέση αυτή μέχρι σήμερα.

Τον Οκτώβριο του 2010 το Διοικητικό Συμβούλιο της Διεθνούς Κοινότητας Ρομποτικής Χειρουργικής MIRA του ανέθεσε την συν-προεδρεία (co-chair) με τον διεθνούς φήμης χειρουργό ρομποτικής Ivo Broeders, στο Επιστημονικό Πρόγραμμα του Παγκόσμιου Συνεδρίου Ρομποτικής Χειρουργικής MIRA 2011.

Την ίδια χρονιά ολοκλήρωσε με επιτυχία το Course and Laboratory Session in Robotic Colorectal Surgery (Hands-on) του Πανεπιστημίου UC San Diego. Εκεί είχε την ευκαιρία να εκπαιδευθεί στη Ρομποτική Χειρουργική Παχέος Εντέρου με έμφαση στη ρομποτική τεχνική της Ολικής Εκτομής Μεσοορθού (robotic TME) και πρακτική εξάσκηση στο εργαστήριο, σε πτωματικούς δότες.

Τον Ιανουάριο του 2011, μαζί με την ομάδα του Ιατρικού εκπαιδεύθηκαν πρώτοι παγκοσμίως στη Ρομποτική Χολοκυστεκτομή Χωρίς Τομές, στη Γαλλία και την εφήρμοσαν αμέσως μόλις επέστρεψαν, ταυτόχρονα με ένα κέντρο στην Ιταλία και ένα στην Ελβετία.

Τον Σεπτέμβριο του 2012 ο Σάββας Χειρίδης κατέκτησε το αργυρό μετάλλιο ανάμεσα σε 75 συμμετέχοντες από όλες τις χώρες, στην ετήσια Ολυμπιάδα δεξιοτήτων σε εξομοιωτές Ρομποτικής Χειρουργικής (Robotic Surgical Simulation Olympics) στα πλαίσια του διεθνούς συνεδρίου SLS-MIRA-SRS 2012, στη Βοστώνη των ΗΠΑ. Στην ίδια συνάντηση ο ιατρός έλαβε δύο βραβεία καλύτερης παρουσίασης βίντεο που είχε επιμεληθεί και αποστείλει ο ίδιος εκπροσωπόντας την ομάδα του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών.

Στη συνέχεια εκπαιδεύθηκε στην Προχωρημένη Ρομποτική Χειρουργική Ανώτερου και Κατώτερου Πεπτικού στο Βουκουρέστι (καθηγητής Irinel Popescu) και στη Ρομποτική Θυρεοειδεκτομή με Νευροφυσιολογικό Monitoring, στο Cluj-Napoca (καθηγητής Constantea).

Τον Ιούλιο του 2012 συμμετείχε ως εκπαιδευτής στο πρώτο hands-on course ρομποτικής στην Ελλάδα που πραγματοποιήθηκε στα εργαστήρια της φαρμακευτικής εταιρείας ΕΛΠΕΝ. 

Τον Ιανουάριο του 2013 παρακολούθησε τις εργασίες της κλινικής και τις επεμβάσεις του διεθνούς φήμης ρομποτικού χειρουργού και καλού φίλου Fabrizio Luca στο ΙΕΟ/ European Institute of Oncology στο Μιλάνο της Ιταλίας. Η κλινική αυτή θεωρείται κέντρο αναφοράς στη Ρομποτική Χειορυργική του Παχέος Εντέρου και ο τότε διευθυντής της βρίσκεται επίσης στην Αμερική σήμερα. Ο Δρ. Χειρίδης βελτιστοποίησε εκεί τις γνώσεις του στις επεμβάσεις πολύ χαμηλής πρόσθιας κολεκτομής και στη ρομποτική ολική εκτομή μεσοορθού (robotic TME) στον καρκίνο του ορθού.

Τον Οκτώβριο του 2013 ολοκλήρωσε με επιτυχία το skills course Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής Παχέος Εντέρου στην Washington DC, USA. 

Τον Νοέμβριο του 2014  ο Δρ.Σ.Χειρίδης παρέλαβε το πρώτο βραβείο καλύτερης εργασίας βίντεο, στο 29ο Πανελληνιο Συνεδριο Χειρουργικής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας για την εργασία που επιμελήθηκε ο ίδιος με τίτλο "Ρομποτική Δεξιά Κολεκτομή Μιας Τομής" εκπροσωπώντας την ομάδα ρομποτικής χειρουργικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών.

Το 2015, στα πλαίσια της έναρξης του πρώτου ρομποτικού προγράμματος στην Κύπρο, ο Δρ. Χειρίδης εκπαιδεύθηκε στο νέο ρομποτικό σύστημα da Vinci Xi από την κατασκευάστρια εταιρεία, στο American Medical Center, Nicosia. 

Μαζί με την ομάδα Ρομποτικής Χειρουργικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, ο Δρ.Χειρίδης συνέβαλλε στην έναρξη του πρώτου Προγράμματος Ρομποτικής Χειρουργικής στη Θεσσαλονίκη (Ιατρικό Διαβαλκανικό, καθηγητής Δρ.Μπασδάνης),  στην Κύπρο (American Medical Center, Nicosia), και στη Σόφια -Βουλγαρία(Νοσοκομείο Dovere).

Έχει πολυάριθμες δημοσιεύσεις σε ελληνικά και ξένα περιοδικά χειρ/κής, έχει λάβει μέρος στη συγγραφή πολλών ιατρικών συγγραμάτων και συμμετέχει ως προσκεκλημένος ομιλητής σε διεθνή συνέδρια Ρομποτικής Χειρoυργικής της Ευρώπης (Στοκχόλμη, Σεβίλλη, Πράγα, Γενεύη,Τορίνο, Βρυξέλλες, Βιέννη, Λεμεσσός, Παρίσι, Σόφια, Βουκουρέστι, Άμστερνταμ) της Αμερικής (Κεμπέκ, Σικάγο, Βοστώνη, Σαν Ντιέγκο, Σαν Φρανσίσκο) και της Ασίας (Πεκίνο).

Είναι μέλος της Ελληνικής Χειρ/κής Εταιρείας, της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Λαπαροενδοσκοπικής Χειρ/κής (EAES), της Διεθνούς Εταιρείας Ρομποτικής Χειρ/κής (SRS), και του Αμερικανικού Κολλεγίου Χειρουργών (τίτλος FACS).  

Σήμερα πραγματοποιεί ρομποτικές επεμβάσεις από όλο το φάσμα της Γενικής Χειρουργικής (χειρουργική κήλης κοιλιακού τοιχώματος, διαφραγματοκήλης και παλινδρόμησης, στομάχου, χοληδόχου κύστεως, λεπτού & παχέος εντέρου, πρωκτού και περιπρωκτικών παθήσεων και νοσογόνου παχυσαρκίας) στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Οι ασθενείς του δηλώνουν απόλυτα ικανοποιημένοι τόσο από την επιλογή της ρομποτικής όσο και από την επιλογή του χειρουργού ρομποτικής Δρ.Σάββα Κ. Χειρίδη.

 

 

Πηγή Κειμένου : https://www.cancer.gov/types/colorectal/patient/rectal-treatment-pdq